SOS BALLOS POPULARES O BALLOS DE PARTETZIPATZIONE

In su mundu de sa mùsica e de su ballu traditzionale majorchinu istant paris duos aspetos: sas mostres e sas ballades populars.

Sas mostres cherent rapresentare sa memòria istòrica de cussu chi unu tempus est istadu una parte de sa cultura traditzionale in sos siculo in antis a su de como (mescamente in cussos grupos chi giughent trabalolos de chirca in àmbitos comente su de sa bestimenta, sos istrumentos e sa sonoridade, …etc). In prus totu custu faghet parte de sos sìmbulos chi de manera populare si identificant cun sa majorchinidade, dèvidu in parte manna a sa bestimenta, unu aspetu visuale meda e popularmente identificativu.

Sas ballades populars ballos de partetzipatzione aberta, finas si non sunt cuntràrias a unos cantos aspetos narados in antis, est seguru chi a sa die de oe sunt giai coladas pro unu caminu evolutivu longu. In sa majoria de sos casos, sa mùsica chi ascurtamus oe in custas ballades s’atesiat in ocasiones meda de cussu chi diamus pòdere calificare comente “traditzionale” ; prus a prestu si diat pònnere in su terrinu de “ispiratzione traditzionale” , de “folk” o, comente màssimu, de “raighina traditzionale”, a pàrrere de cadaunu de sos grupos. E su matessi capitat cun su ballu: sa jota e sa mateixa ebbia sunt abbarradas a curtzu de sas orìgines, finas si ant cambiadu s’istilu e sas formas. Su fenòmenu de sas ballades populars tenet sena duda unu balore ispantosu: est su resurtadu de s’evolutzione de su folclore traditzionale majorchinu dae sos cumintzos de su sèculu XIX finas a como, unu folclore biu e atuale ch iat conchistadu sas pratzas e sas carreras.

A unos cantos puristas totu custu li spodet pàrrere unu isnaturamentu de sa traditzione seculare. Nono: totu in s’istòria est su resurtadu de una evolutzione e si in Majorca sos ballos traditzionales no aerent tentu solutzione de continuidade oe, fortzis, diant èssere iscumparsos o si diant bìdere postos in unu àmbitu belle segundàriu. Chi sos ballos chi podimus bìdere como in sas pratzas e carreras non sunt sos matessis de cussos de metade de su sèculu XIX est cussu chi li sdat balore: ant cambiadu e s’ant adatadu a sos tempos noos. Est unu de custos mamentos unu riferimentu identitàriu nostru, unu sìmbolu beru de majorchinidade presente meda in sa carrera e chi at tentu una capatzidade de ammaju pro sa emigrazione arribada inoghe dae pagu, chistione chi tocat a tènnere in cussideru pro sa situatzione cumpricada in sa chi vivimus.

Est netzessàriu, comente si siat, pònnere cada cosa in su logu suo. Sas mostres, comente creatzione noa de su tempus coladu, devent chircare de si adatare a s’època chi cherent rapresentare, siat in sa sonoridade siat in su ballu e in sa bestimenta. Sas ballades populars, imbetzes, podent fàghere cun libertade prus manna, ma diat èssere desigiàbile chi s’evolutzione issoro no si atesiaret tantu chi nos esseret impossìbile reconnòschere in issas sas orìgines de su ballu e sa mùsica traditzionale nostra.